17.4.1. Aktywa warunkowe
Zgodnie z informacją opublikowaną w Sprawozdaniach Finansowych PKN ORLEN i Grupy ORLEN za rok 2019, 2020 oraz za 2021 rok, PERN S.A. (dalej PERN) poinformował PKN ORLEN, o różnicach w ilości zapasu operacyjnego ropy naftowej typu REBCO (Russian Export Blend Crude Oil) w związku z przeprowadzoną przez niego, jako operatora systemu rurociągowego, inwentaryzacją zapasów ropy naftowej dostarczanej przez park zbiornikowy w Adamowie. Równolegle, na dzień 31 grudnia 2021 roku PERN wskazał niedobór w ilości zapasu ropy naftowej PKN ORLEN dostarczanej drogą morską poprzez Bazę Manipulacyjną PERN-u w Gdańsku wprowadzając jednostronną korektę salda zapasu ropy REBCO.
PERN utrzymuje, że przyczyną zmiany stanu zapasów operacyjnych są różnice metodologii obliczania ilości ropy naftowej typu REBCO dostarczanej przez park zbiornikowy w Adamowie oraz ropy dostarczanej drogą morską. Na dzień 31 grudnia 2021 roku zgodnie z potwierdzeniem otrzymanym od PERN zapas operacyjny PKN ORLEN w zakresie ropy naftowej typu REBCO wyniósł 443 803 ton metrycznych netto. Różnica w stanie zapasów zwiększyła się w stosunku do stanu z 2020 roku o 1 282 ton metrycznych netto i wyniosła 91 690 ton metrycznych netto.
PKN ORLEN nie zgadza się ze stanowiskiem PERN, ponieważ w jego ocenie pozostaje ono bezpodstawne, nieudowodnione i niezgodne z umowami wiążącymi PKN ORLEN oraz PERN, a dotychczasowa metodologia stosowana na potrzeby obliczeń ilości ropy naftowej typu REBCO oraz rop naftowych dostarczanych drogą morską poprzez Bazę Manipulacyjną PERN-u w Gdańsku i przesyłanych przez PERN do PKN ORLEN jest prawidłowa i nie była nigdy wcześniej kwestionowana.
W ocenie PKN ORLEN wartość korekty zapasów rozpoznana w 2019 i 2020 roku oraz w 2021 roku w łącznej kwocie (158) mln PLN stanowi jednocześnie aktywo warunkowe PKN ORLEN.
W związku z ujawnieniem przez PERN ubytku ropy naftowej należącej do PKN ORLEN i przechowywanej przez PERN, PKN ORLEN wystawił notę obciążeniową i skierował do PERN 24 lipca 2020 roku wezwanie o zapłatę odszkodowania w związku z utratą przez PERN 90 356 ton metrycznych netto ropy naftowej typu REBCO oraz związanym z tą utratą bezprawnym obniżeniem stanów magazynowych ropy naftowej PKN ORLEN, które PERN winien utrzymywać w swoim systemie magazynowo-przesyłowym w kwocie 156 mln PLN. PERN nie uregulował tej kwoty w terminie określonym w wezwaniu. W konsekwencji, w okresie od 30 lipca 2020 roku do 19 maja 2021 roku PKN ORLEN zaspokajał wierzytelności PERN z tytułu wystawianych faktur w drodze potrąceń ustawowych z wierzytelnością o zapłatę odszkodowania.
W dniu 1 października 2021 roku PERN zainicjował postępowanie sądowe, w którym domaga się zasądzenia od PKN ORLEN kwoty 156 mln PLN wraz z odsetkami oraz zryczałtowaną rekompensatą za koszty odzyskiwania należności, którą PKN ORLEN uprzednio potrącił z wynagrodzenia PERN. PERN kwestionuje skuteczność potrąceń dokonanych przez PKN ORLEN. PKN ORLEN nie zgadza się ze stanowiskiem PERN przedstawionym w pozwie złożonym przez PERN i zamierza bronić swojego stanowiska w toku postępowania sądowego. W ocenie PKN ORLEN roszczenia PERN są bezpodstawne.