Odpady

Projekty objęte programem realizowane są obecnie na terenie Polski i Czech i obejmują obszary produkcji petrochemicznej, alternatywnych źródeł energii oraz detalu. Równolegle analizowane są dalsze możliwości rozszerzania programu na kolejne obszary czy grupy produktów. Działania skupiają się na wszystkich elementach cyklu życia tworzywa – od jego wytworzenia we własnych instalacjach, przez opakowania produktów marek własnych oferowanych na stacjach, po selektywną zbiórkę odpadów powstających np. na stacjach ORLEN i ich recykling.

Gospodarka Obiegu Zamkniętego i recycling materiałowy mają – oprócz redukcji ilości odpadów kierowanych na składowiska – jeszcze jeden ważny aspekt dla rozwoju gospodarczego: poprawiają efektywność produkcji.

W świecie, w którym popyt i współzawodnictwo o zasoby stale rosną, już teraz prowadząc do wyczerpania zasobów i gwałtownego wzrostu cen surowców, można odnieść korzyści gospodarcze i ekologiczne z bardziej efektywnego gospodarowania zasobami.

Wzrost świadomości społeczeństwa w aspektach środowiskowych i klimatycznych ułatwia wdrażanie produktów wykorzystujących technologie obniżające negatywny wpływ na środowisko. Daje to możliwość wdrażania nowych produktów i technologii o obniżonym śladzie węglowym i całościowo mniejszym oddziaływaniu na środowisko przyrodnicze.

Działania w ramach programu GOZ mają także istotny potencjał dekarbonizacyjny wynikający z faktu, iż recykling tworzyw sztucznych – zarówno mechaniczny, jak i chemiczny – pozwala oszczędzić znaczne ilości energii i surowców wykorzystanych w procesie wytwórczym.

PKN ORLEN prowadzi procesy, w których wdrożone zostały aspekty GOZ. Funkcjonująca w Płocku Instalacja Odsiarczania Spalin, poza redukcją emisji, pozwala otrzymywać wysokojakościowy gips syntetyczny, który został uznany za produkt. Produkcja gipsu pozwala na ochronę jego naturalnych złóż. W 2021 roku wytworzono blisko 110 tysięcy ton gipsu.

ORLEN Południe, jako jedyna w Polsce, posiada specjalistyczny ciąg technologiczny – instalację do rafinacji wodorem. Umożliwia ona bezpieczny proces regeneracji olejów odpadowych w kierunku olejów bazowych stosowanych do produkcji olejów smarowych. Proces ten jest wzorcowym przykładem gospodarki cyrkularnej. W 2021 roku w Instalacji do Regeneracji Olejów Przepracowanych odzyskano 47 tysięcy ton olejów i smarów. Ponadto w ORLEN Południe, w procesie produkcji estrów i gliceryny, prowadzony jest odzysk odpadów w postaci zużytych tłuszczów jadalnych. W 2021 roku procesowi odzysku poddano łącznie 15,5 tysiąca ton tłuszczów posmażalniczych, z których uzyskano wysokiej jakości estry metylowe (biodiesel) oraz glicerynę destylowaną.

Wytworzone w Grupie ORLEN odpady to przede wszystkim odpady z przeróbki ropy naftowej, produkcji chemii organicznej, odpady z energetycznego spalania paliw, szlamy z oczyszczania ścieków przemysłowych, oleje odpadowe oraz odpady poremontowe.

Łączna masa wytworzonych przez spółki Grupy ORLEN odpadów wyniosła w 2021 roku ponad 295,7 tys. Mg z wyłączeniem odpadów komunalnych. Największy wolumen odpadów wytworzyły spółki Grupy Energa, tj. 116,8 tys. Mg, wśród których 114,9 tys. Mg stanowią odpady inne niż niebezpieczne. Spośród wytworzonych w minionym roku odpadów 229 tys. Mg zostało przekazanych do odzysku lub unieszkodliwiania podmiotom zewnętrznym, a 1,1 tys. Mg uprawnionym odbiorcom z Grupy ORLEN. Na własnych instalacjach spółki Grupy ORLEN odzyskały 86 tys. Mg odpadów własnych i przejętych od podmiotów zewnętrznych, a unieszkodliwiły 120,5 tys. Mg. W 2021 roku 20,2 tys. Mg odpadów było magazynowanych.

Wytworzone w Grupie ORLEN odpady to przede wszystkim odpady z przeróbki ropy naftowej, produkcji chemii organicznej, odpady z energetycznego spalania paliw, szlamy z oczyszczania ścieków przemysłowych, oleje odpadowe oraz odpady poremontowe.

Dane o ilości wytworzonych odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne przedstawiono poniżej.

W spółkach Grupy ORLEN prowadzona jest gospodarka zarówno odpadami własnymi, wytworzonymi w związku z prowadzoną działalnością, jak i odpadami przyjętymi od wytwórców odpadów spoza Grupy. W ramach gospodarowania tymi odpadami są one poddawane procesom odzysku i unieszkodliwienia na własnych instalacjach. Odpady, których zagospodarowanie we własnym zakresie jest niemożliwe, przekazywane są do zagospodarowania uprawnionym odbiorcom zewnętrznym (spółkom spoza Grupy). Odpady, których bieżące zagospodarowanie lub przekazanie innemu odbiorcy było niemożliwe, zostały przekazane do magazynów (ich magazynowanie jest możliwe przez ściśle określony czas).

Największą grupę odpadów poddanych procesowi odzysku stanowiły oleje odpadowe poddane procesowi regeneracji w Instalacji do Regeneracji Olejów Przepracowanych spółki ORLEN Południe. Ponadto w ORLEN Południe odzysk odpadów w postaci zużytych olejów i tłuszczy jadalnych prowadzony jest w procesie produkcji estrów i gliceryny.

Spółka Ship-Service prowadzi natomiast procesy odzysku i unieszkodliwiania w Instalacji do Odzysku i Unieszkodliwiania Płynnych Odpadów Ropopochodnych.

Unieszkodliwianie odpadów w procesie termicznym prowadzone jest głównie na Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów Niebezpiecznych ORLEN Eko. Na instalację przyjmowane są również odpady z zewnątrz. Ponadto odzysk i unieszkodliwianie odpadów własnych prowadzony jest w instalacjach produkcyjnych m.in.: instalacji do Produkcji Kwasu Tereftalowego PKN ORLEN, instalacji do Odzysku Chlorowodoru z Odpadowych Związków Chloroorganicznych ANWIL oraz w oczyszczalni ścieków ORLEN Lietuva.

Na składowiska spółek Energa, ORLEN Eko i Spolana przekazano łącznie 80,2 tys. Mg odpadów.

Międzynarodowe przemieszczanie odpadów przebiega przez wyznaczone przejścia graniczne, a także wyznaczone urzędy celne. W przypadku eksportu odpadów z Grupy ORLEN dokonywane są stosowne zgłoszenia lub uzyskiwane decyzje. W 2021 roku 3,7% tj. 10 847 Mg spośród wytworzonych odpadów podlegało międzynarodowemu przemieszczaniu, w tym 7 835 Mg stanowiły odpady niebezpieczne, w postaci zużytych katalizatorów, transportowane do innych krajów.