16.5.1.2. Ryzyko zmiany cen uprawnień do emisji (CO2)

PKN ORLEN zarządza centralnie ryzykiem związanym z kosztem rozliczenia emisji CO₂ w Grupie zgodnie z założeniami przyjętej Polityki zabezpieczania ryzyka rynkowego zatwierdzonej przez Zarząd PKN ORLEN. W ramach realizowanej strategii PKN ORLEN nabywa uprawnienia zarówno na potrzeby własne jak również w celu zabezpieczenia szacowanego wolumenu oraz kosztów nabycia uprawnień do emisji CO₂ spółek z Grupy. Bilans brakujących uprawnień do emisji CO₂ jest szacowany w oparciu o m.in. aktualne saldo posiadanych uprawnień, wykonane transakcje zakupu uprawnień z dostawą w przyszłości, zrealizowane oraz szacowane w przyszłych okresach emisje z poszczególnych instalacji w Grupie ORLEN oraz prognozy przydziału darmowych uprawnień.

Mając na uwadze założenia nowej strategii Grupy ORLEN do 2030 roku, wpływającej na strategię zabezpieczenia ryzyka kosztu rozliczenia emisji CO_2,  jak również działania Grupy w zakresie zarządzania ryzykiem płynności skoncentrowane na optymalizacji przepływów gotówkowych i poziomu długu oraz wymogi MSSF w zakresie ujmowania i wyceny instrumentów finansowych, Grupa wydziela dwa portfele w ramach zawieranych kontraktów na zakup uprawnień CO₂:

• portfel „własny” CO₂ – w ramach którego kontrakty zostaną wykorzystane na potrzeby realizacji obowiązku umorzenia przez PKN ORLEN oraz spółki z Grupy – kontrakty te nie będą podlegały wycenie do wartości godziwej, zgodnie z wyłączeniem zawartym w MSSF 9
• portfel „transakcyjny” CO₂ – dotyczący kontraktów, które zgodnie z realizowaną strategią zabezpieczenia ryzyka kosztu rozliczenia emisji CO₂, będą podlegały rozliczeniu w środkach pieniężnych lub w formie wymiany na inny instrument finansowy w późniejszych terminach, w związku z tym są ujmowane jako Instrumenty pochodne niewyznaczone dla celów rachunkowości zabezpieczeń zaklasyfikowane do aktywów/zobowiązań finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy zgodnie z MSSF 9.

Otwarte kontrakty terminowe na zakup uprawnień do emisji CO₂:

Efekt wyceny kontraktów transakcyjnych CO₂ został rozpoznany w pozostałych przychodach operacyjnych i pozostałych kosztach operacyjnych w pozycji Rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych dotyczących ekspozycji operacyjnej. Dodatkowe informacje przedstawiono w nocie 13.9 i 13.10.

 Analiza wrażliwości na zmiany cen uprawnień do emisji CO₂

Analiza wpływu zmiany wartości księgowej instrumentów finansowych na wynik przed opodatkowaniem w związku z hipotetyczną zmianą cen uprawnień do emisji CO₂

Przy analogicznym procentowym spadku cen analiza wrażliwości wykazuje odchylenia tej samej wartości jak w powyższej tabeli ale ze znakiem przeciwnym.

Przyjęte w analizach wrażliwości na zmiany cen uprawnień do emisji CO₂ odchylenia cen skalkulowano na podstawie ich obserwowanej zmienności historycznej w 2021 roku.

Wartość księgowa netto instrumentów pochodnych zabezpieczających ryzyka towarowe opisane w punktach 16.5.1.1 i 16.5.1.2 na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosła odpowiednio 728 mln PLN oraz 164 mln PLN*.

* dane przekształcone